Παραδοσιακή κρητική φορεσιά
Η κρητική παραδοσιακή φορεσιά που γνωρίζουμε, φοριέται σήμερα στο δήμο Ζαρού ελάχιστα πλέον σε καθημερνή βάση, αλλά σε πολλές γιορτές και επίσημες εκδηλώσεις θα δούμε άνδρες και γυναίκες να ντύνονται με την πολυποίκιλτη υφαντή και κεντητή στολή που καθιερώθηκε μετά τα 16ο αιώνα.
Η γυναικεία στολή περιλαμβάνει δύο βασικούς τύπους. Ο τύπος της Σφακιανής φορεσιάς είναι και ο πιο διαδεδομένος σε ολόκληρο το νησί και περιλαμβάνει πολύπτυχο κεντητό φουστάνι, κεντητή ποδιά, το "μειτάνι" (πρόκειται για είδος σακακιού με μακριά μανίκια), ή την "σαλαμάρκα" (κεντητό αμάνικο σακάκι), πάνω από τα μεταξωτό πουκάμισο. Το κεντητό μεταξωτό μαντίλι στο κεφάλι και διάφορα κοσμήματα και νομίσματα στο στήθος συμπληρώνουν το σύνολο της στολής.
Ο άλλος τύπος γυναικείας φορεσιάς είναι η "ανωγειανή" που εμφανίζεται στα μέσα του 17ου αιώνα και ουσιαστικά μοιάζει με την Σφακιανή με σαλβάρι κάτω από τη φούστα.
Η ανδρική παραδοσιακή στολή είναι κοινή για όλο το νησί και διακρινόταν σε δύο παραλλαγές. Η μια ήταν η καθημερινή ανεπίσημη στολή που αποτελείτε από την λινή μαύρη βράκα (που συναντιόταν σε ολόκληρο το αιγαίο), το πουκάμισο, το "μειτανογέλεκο" και μια μακριά ζώνη που τυλίγεται πολλές φορές στη μέση. Η στολή αυτή συμπληρώνονταν με τα μαύρα δερμάτινα "στιβάνια" (είδος ψηλής μπότας) και το κρουσωτό μαντίλι στο κεφάλι.
Η επίσημη παραλλαγή της ανδρικής φορεσιάς τα λεγόμενα "σαλβάρια" κατασκευάζεται συνολικά από μπλε τσόχα καλής ποιότητας. Την αποτελούσαν η πολύπτυχη βράκα το μεϊτανογέλεκο που ήταν διακοσμημένο με πλούσια κεντήματα, το κεντητό μεταξωτό πουκάμισο, η μακριά μεταξωτή βυσσινή ζώνη και τα "στιβάνια" που σε αντίθεση με τα καθημερινά είχαν λευκό χρώμα.
Η φορεσιά αυτή συμπληρωνόταν από το απαραίτητο κρουσωτό μαντίλι και την αλυσίδα που κρεμόταν από τα λαιμό και ενωνόταν με το μαχαίρι που περνούσαν από τη μέση τους κάτω από τη ζώνη.
Σε πολλές περιπτώσεις φορούσαν τσόχινη κάπα, με μεταξωτή φόδρα και πλούσια κεντήματα και με την απαραίτητη κουκούλα για το κρύο.
Στις μέρες μας η παράδοσιακή αυτή φορεσιά έχει αντικατασταθεί με μια πολύ απλοποιημένη μορφή της που φοράνε ακόμα κυρίως οι ηλικιωμένοι στα ορεινά χωριά και αποτελείται από τη μαύρη ή χακί "κυλόττα" μαύρο πουκάμισο, μαύρα στιβάνια και το γνωστό κρουσωτό κεφαλομάντηλο.
Βιβλιογραφία: Ζαρός Ο τόπος και οι άνθρωποι - ΔΗΜΟΣ ΖΑΡΟΥ - ΙΟΥΛΙΟΣ 2006.
Η γυναικεία στολή περιλαμβάνει δύο βασικούς τύπους. Ο τύπος της Σφακιανής φορεσιάς είναι και ο πιο διαδεδομένος σε ολόκληρο το νησί και περιλαμβάνει πολύπτυχο κεντητό φουστάνι, κεντητή ποδιά, το "μειτάνι" (πρόκειται για είδος σακακιού με μακριά μανίκια), ή την "σαλαμάρκα" (κεντητό αμάνικο σακάκι), πάνω από τα μεταξωτό πουκάμισο. Το κεντητό μεταξωτό μαντίλι στο κεφάλι και διάφορα κοσμήματα και νομίσματα στο στήθος συμπληρώνουν το σύνολο της στολής.
Ο άλλος τύπος γυναικείας φορεσιάς είναι η "ανωγειανή" που εμφανίζεται στα μέσα του 17ου αιώνα και ουσιαστικά μοιάζει με την Σφακιανή με σαλβάρι κάτω από τη φούστα.
Η ανδρική παραδοσιακή στολή είναι κοινή για όλο το νησί και διακρινόταν σε δύο παραλλαγές. Η μια ήταν η καθημερινή ανεπίσημη στολή που αποτελείτε από την λινή μαύρη βράκα (που συναντιόταν σε ολόκληρο το αιγαίο), το πουκάμισο, το "μειτανογέλεκο" και μια μακριά ζώνη που τυλίγεται πολλές φορές στη μέση. Η στολή αυτή συμπληρώνονταν με τα μαύρα δερμάτινα "στιβάνια" (είδος ψηλής μπότας) και το κρουσωτό μαντίλι στο κεφάλι.
Η φορεσιά αυτή συμπληρωνόταν από το απαραίτητο κρουσωτό μαντίλι και την αλυσίδα που κρεμόταν από τα λαιμό και ενωνόταν με το μαχαίρι που περνούσαν από τη μέση τους κάτω από τη ζώνη.
Σε πολλές περιπτώσεις φορούσαν τσόχινη κάπα, με μεταξωτή φόδρα και πλούσια κεντήματα και με την απαραίτητη κουκούλα για το κρύο.
Στις μέρες μας η παράδοσιακή αυτή φορεσιά έχει αντικατασταθεί με μια πολύ απλοποιημένη μορφή της που φοράνε ακόμα κυρίως οι ηλικιωμένοι στα ορεινά χωριά και αποτελείται από τη μαύρη ή χακί "κυλόττα" μαύρο πουκάμισο, μαύρα στιβάνια και το γνωστό κρουσωτό κεφαλομάντηλο.
Βιβλιογραφία: Ζαρός Ο τόπος και οι άνθρωποι - ΔΗΜΟΣ ΖΑΡΟΥ - ΙΟΥΛΙΟΣ 2006.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου